16 مهر هر سال مصادف با 20 ام نوامبر روز جهانی کودک می باشد، که جشن هایی برای کودکان در سراسر دنیا برگزار می شود. کودکان سرمایه های آینده ی هر کشوری هستند و برای رشد و بالندگی دارای حقوقی می باشند که باید هم خودشان و هم خانواده شان به این حقوق واقف باشند. روز جهانی کودک اولین بار توسط ایالات متحده امریکا در سال 1954 معرفی گردید و بعد از آن توسط سازمان ملل به صورت جهانی به تصویب رسید و همه ی کشورها موظف شدند یک روز را در تقویم به کودکان اختصاص دهند و مسائل آنها را مورد توجه قرار دهند.
تاریخچه روز جهانی کودک
پس از جنگ جهانی دوم به صورت رسمی روز جهانی کودک نامگذاری گردید. اما ایده برگزاری روز جهانی کودک ، به «کنفرانس جهانی برای رفاه کودکان» که بین نمایندگان 54 کشور در ماه اوت سال 1925 در ژنو برگزار شد ، تا منشوری در دفاع از حقوق کودکان تصویب کنند ، باز می گردد.
در سال 1952سازمان آمریکایی برای رفاه کودکان ، سازمان ملل متحد را فراخواند تا روزی را به عنوان روز جهانی کودک برگزار کند. سازمان ملل متحد این پیشنهاد را پذیرفت و در تاریخ 21 سپتامبر 1954، در جریان نهمین مجمع عمومی سازمان ملل این مجمع به صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) ماموریت داد تا یک روز در سال را به مناسبت روز جهانی کودک برگزار کند.20 نوامبر از سوی سازمان ملل متحد روز جهانی کودک نامگذاری شده است.
اهداف روز جهانی کودک
اهداف زیادی برای برگزاری این روز وجود داشت از جمله : تشویق کردن کودکان در همه ی نژادها، مذهب ها و جمعیت ها به گذراندن وقت بیشتر در کنار هم و احترام به تفاوت های یکدیگر. همچنین دولتمردان در این روز باید توجه بیشتری به رفاه و شادی و مشکلات کودکان که کوچکترین شهروندان هر کشوری هستند داشته باشند. داشتن حق تحصیل برای همه ی کودکان و افزایش آرامش و رفاه و احترام و همچنین نگرانی محیطی برای کودکان همگی از اهداف روز جهانی کودک می باشد.
روز جهانی کودک در ایران
در ایران نیز روز 9 اکتبر به عنوان روز جهانی کودک طی جلسه ای بین نمایندگان وزارت آموزش و پرورش ، سازمان بهزیستی ، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و برخی دیگر از نهادها تشکیل و در نهایت ، اعلام شد اما در ادامه این تاریخ ، به 8 اکتبر برابر با 16 مهرماه تغییر یافت. تصمیم این گروه به دفتر یونیسف در ایران اطلاع و به عنوان روز جهانی کودک در ایران به رسمیت شناخته شد و بعد از تصویب شورای فرهنگ عمومی این روز به تقویم رسمی کشور اضافه شد.
پیمان نامه جهانی حقوق کودک
پیمان نامه جهانی حقوق کودکان در 20 نوامبر 1989 توسط سازمان ملل تصویب گردید که در این پیمان نامه حق تامین نیازهای اساسی کودکان در قوانین بین المللی بیان شده است و 193 این سند را امضا کرده اند که در 140 کشور این قوانین اجرا می گردد. این پیمان نامه همه ی افراد زیر 18 سال را کودک می شمرد و آورده است که کودکان سراسر جهان ازحقوقی برخوردارند و این حقوق باید در سراسر جهان رعایت شود. حقوق کودکان در این پیمان نامه بر چهار اصل کلی «حق رفتار عادلانه» ، «اولویت رفاه کودکان» ، «حق زندگی و پیشرفت» و «احترام به نظر کودکان» استوار است.
نباید بین کودکان تبعیض قائل شد.
زمان تصمیم گیری در رابطه با کودکان باید منافع آنان در نظر گرفته شود.
کودکان حق حیات رشد دارند.
کودکان حق ابراز آزادانه عقاید و نظرات خود را دارند و این نظرات باید مورد توجه قرار بگیرند.
همچنین این پیمان نامه شرکت کودکان در درگیری های مسلحانه ، تجارت کودکان ، استفاده ی جنسی از کودکان و تصویربرداری جنسی از آنان (پورنوگرافی کودکان) را ممنوع اعلام کرد.
در اکثر کشورهای دنیا حقوق کودکان حتی توسط خانواده آنها نیز رعایت نمی شود و دولت هم شرایطی برای رفاه و تحصیل همه ی اقشار جامعه فراهم نمی کند و ناگزیر بسیاری از کودکان زندگی سختی می گذرانند و برای تامین اولین ملزومات زندگی هم کار و تلاش می کنند و از حق تحصیل و شادی و آموزش و بازی مناسب برخوردار نیستند. کشورهای جهان سوم بیشترین آمار کودکان کار را دارند و اکثر بچه هایی که در خانواده های کم توان به دنیا می آیند وضع زندگی مناسبی ندارند و اکثر از کودکی به جای بازی و شادی به کار می پردازند.
امید است دولتمردان برای رفاه و شادی همه ی کودکان سرزمین شان بکوشند تا همه ی کودکان بتوانند در سنین کودکی ، بازی و شادی کنند و حق تحصیل داشته باشند و نیازهای یک زندگی راحت و بی دغدغه برایشان فراهم باشد، تا به کار اجباری نپردازند و از زندگی و کودکی شان لذت ببرند.